kutubhona

Шундан кейин Аллоҳ Таоло мана бу оятларда Пайғамбар с.а.в.нинг ҳақлигини, у кишига эргашиш вожиблигини кўрсатувчи Аллоҳ нозил қилган, уларнинг китобларида ёзилган оят-аломатларни яширганларнинг оқибати нима бўлишини баён қиляпти. Улар Аллоҳ тарафидан ҳам, фаришталару мўминлар тарафидан ҳам лаънатга учрашга лойиқдирлар.

Бу ерда гап гарчи аҳли китоблар ичидаги ҳақиқатни яширганлар устида бораётган бўлса-да, лекин у умумий маънода келяпти. Бинобарин, ўзидаги Аллоҳ томонидан бўлган бирор илмни яширган ҳар бир кимса жуда оғир гуноҳга ботади. Илмни яшириш қатъий ҳаромдир. Бунга қарина мана бу оятдир:

أُولَـئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ
(Аллоҳ лаънатлагай ва лаънатловчи зотлар (фаришталар ва мўминлар) лаънатлагайлар). Ҳадисда эса мана бундай келади:

«مَنْ كَتَمَ عِلْمًا أَلْجَمَهُ اللهُ بِلِجَامٍ مِنْ النَّارِ»
«Кимки, бир илмни яширса, уни Аллоҳ Таоло оловдан бўлган юган билан юганлайди».27 Демак, оқибат жуда ваҳимали, қўрқинчли, бир сўз билан айтганда жаҳаннам ўти.

Кейин Аллоҳ уларнинг ичидан қуйидаги уч ишни бажарганларни истисно қиляпти: Яшириш гуноҳидан ҳақиқий тавба қилиш; шу яшириш оқибатида рўй берган бузилишни тузатиш; яширган нарсасини одамлар орасида изҳор қилиб, одамларнинг шариат ҳукмлари борасидаги қайсидир ҳақини яширган бўлса, уни қайтадан айтиб қўйиш. Шу ишни бажарса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Зеро, Аллоҳ тавбаларни қабул қилувчи, раҳмли Зотдир.

2- Кейинги оятда Аллоҳ кофир ҳолида ўлиб кетадиган кофирларнинг оқибатини, уларнинг Аллоҳ тарафидан ҳам, фаришталару одамлар тарафидан ҳам абадий лаънатга учрашларини баён қиляпти.

Бу оятдаги лаънатлаш мавзуси олдинги оятдаги лаънатлаш мавзуининг айнан ўзи эмас. Олдингиси шу дунёда бўладиган лаънатлашдир. Шунинг учун уларни Аллоҳ, фаришталар ва одамлардан мўминлар лаънатлайдилар. Бу оятдаги лаънатлаш эса охиратда юз берадиган лаънатлашдир. Уларни Аллоҳ ҳам, фаришталар ҳам, ҳамма одамлар ҳам лаънатлайдилар. Яъни, фақат

(27) Бу ҳадисни Абу Яъло ва Табароний Ибн Аббос р.а.дан саҳиҳ санад билан ривоят қилган. Пайғамбар с.а.в. айтдилар: «Кимданки бир илм ҳақида сўралса, у яширса, уни Аллоҳ Таоло оловдан бўлган юган билан юганлайди» ҳадисни лафзи Ибн Можаники: 261. Аҳмад: 2/499, 508.